Kunstenaar Klaas Rommelaere verheft Limburg en Hasselt tot kunst in Z33

21 mei 2025

Na uren borduren, is de tijd rijp voor de onthulling van Palimpsest, een bijzonder collectief borduurproject van Klaas Rommelaere op maat van Z33. De Belgische kunstenaar liet zich voor zijn werk inspireren door verhalen en foto’s van Hasselt en Limburg. Hiermee gingen ruim vijftig borduur- en textiel liefhebbers aan de slag. Maandenlang legden ze hart en ziel in elke kruisjessteek en dat zie je in het resultaat. Het Heilig Paterke, de hazelaar, de ossenkop, het begijnhof, de nok van Hasselt, Herkenrode, speculoos, jenever, vlaai…alles wat Limburg en haar hoofdstad zo uniek maakt, is terug te vinden in deze hedendaagse kunstinstallatie. Op 24 mei krijgen de vrijwilligers de primeur en ontdekken ze als eersten het eindresultaat. Het grote publiek is welkom vanaf 16 juli, het moment dat ook het nieuwe Z33-café de deuren opent.

Stad versus natuur

Voorjaar 2024. Toen groeiden de eerste ideeën voor het kunstwerk van Klaas Rommelaere. Hasselt was voor hem onbekend terrein. Enkele wandelingen door de stad, het Stadsmus, het Jenevermuseum en de abdij van Herkenrode brachten hier verandering in. Tel daar nog de gesprekken met experts zoals Geert Driessen, Ann Vandeput of Jean-Pierre Swerts bij, en de stad had (bijna) geen geheimen meer. Enkele beelden bleven op zijn netvlies achter en vormden de basis voor zijn concept: de hazelaar als oorsprongsverhaal van Hasselt, de jeneverbes- en fles, de ossenkop, het begijnhof, de Virga Jessefeesten. Al die elementen zette hij om in een luchtige opstelling van 2D-collages en 3D-sculpturen, waar stad en natuur in balans worden gebracht.

Palimpsest

Voor Klaas Rommelaere bestaat een onbeschreven blad niet. Hij gaf zijn werk daarom de titel ‘Palimpsest’, een woord dat verwijst naar een perkament dat meerdere keren beschreven werd. Tekst werd afgekrast of uitgewist om ruimte te maken voor nieuwe woorden. Die zichtbare sporen geven een gelaagde tekst, met een geschiedenis waarop verder kan gewerkt worden. Een principe dat je ook terugvindt in dit collectief textielkunstwerk. Zo is er niet één geschiedenis van Hasselt en Limburg, maar een verzameling van persoonlijke en collectieve verhalen. Religie, folklore of tradities, ze dragen allemaal bij aan de unieke identiteit van de stad. Net zoals haar inwoners.

Een staande ovatie voor de borduurhelden

Als elke kruisjessteek kon spreken. De kunst van Klaas Rommelaere vraagt geduld en concentratie. Omdat borduren zo’n traag proces is, evolueert elk werk tot een sterk en krachtig stuk. Maandenlang werden vriendschappen gesmeed, borduurtips gedeeld, problemen besproken en kleuradvies uitgewisseld. Die gesprekken beperkten zich niet tot de tweewekelijkse workshops in Z33. Vanop skivakantie of vanuit de zetel bij de tv, de WhatsApp-groep draaide overuren met Klaas als stille getuige. Eens in Z33 bleken koffie en vlaai de ultieme lijm, zo essentieel dat zelfs één paneel volledig gewijd werd aan die zoete Limburgse gezelligheid. Toch getuigt iedereen: borduren werkt verslavend. Eens begonnen, ben je niet te stoppen en vergeet je de wereld rond je heen.

Klaas zet al deze knappe koppen in de kijker. Hij tekende van elke deelnemer een portret, dat ze vervolgens zelf mochten borduren. Ze werden als het ware overgeleverd aan zijn tekenstijl en brachten hun eigen kleurenpalet aan, wat deze werken heel persoonlijk maakt. Ook na de afronding van het project, blijven ze waken over het café en hun werk. Het voelt als een persoonlijk dankwoord, maar dan in beeld.

De hazelaar als eyecatcher

De knipoog naar Hasselt is meteen zichtbaar als je binnenwandelt. Een levensgroot groen hazelaarblad met hazelnoten hangt alleen aan de zijde van het begijnhof. Een bewuste eyecatcher, want ‘Hasselt’ dankt zijn naam aan de hazelaar of ‘Hasaluth’. Die trots manifesteert zich doorheen de collages aan de wanden, waar de ‘I love Hasselt’ van deelnemers doorsijpelt in combinatie met bekende en mindere symbolen.

Grote en kleine geborduurde beeldverhalen

Aan de andere zijde nemen verschillende doeken je mee langs verschillende thema’s en persoonlijke anekdotes. Op het eerste zicht lijken het wilde en schilderachtige collages, maar wie goed kijkt ontwaart een groter verhaal waar natuur, processies, feesten, gebouwen en persoonlijke geschiedenissen een rol spelen.

Toen Klaas in 2024 aan het project begon, maakte Hasselt zich op voor de zevenjaarlijkse Virga Jessefeesten. Een gebeurtenis die bij verschillende deelnemers herinneringen opriep, gaande van een 100 jaar oude foto van de ommegang, tot Maria als spilfiguur en de reus Langeman. Maar Hasselaren feesten wel meer dan eens in de zeven jaar. De carnavalshoed van het Hasselts feestcomité of de vier reuzenheksen van de Banneuxwijk (Zwarte Mie, Kromme Berb, Schele Octavie en Kwezeltje Rozalie) verwijzen naar de carnavalstraditie, terwijl de afbeelding van Sint- Lambertus verwijst naar een kruidendrank die elke familie op 17 september presenteerde.

Bij een eerste bezoek aan Z33 vormde de plattegrond van het begijnhof een belangrijk startpunt voor Klaas Rommelaere. Vanuit het café in Z33 krijg je een mooie blik op de begijnhoftuin en de iconische schouw van het Jenevermuseum. Vanuit dit thema worden verschillende andere Limburgse en Hasseltse gebouwen geborduurd, zoals de Engelenpoort van de abdij van Herkenrode, de Paardsdemerkapel, de toren van de Gelatinefabriek, apotheek Het Sweert, enz.

Tot slot is de Limburgse natuur alomtegenwoordig. Naast de hazelaar die verwijst naar het ontstaan van de stad Hasselt, hangt er ook een geborduurde ossenkop. Die draagt twee betekenissen. Zo kregen Hasselaren de bijnaam ‘ossenkop’, een verwijzing naar de gouden periode van de jeneverstad in de 19de eeuw. Toen had elke stokerij een ossenstal en werd het uitgegiste graan aan de dieren gevoerd. Op een bepaald moment telde de stad bijna evenveel inwoners als ossen. Maar een ossenkop is ook de meest voorkomende inhoudsmaat van de jeneverton, goed voor zo’n 268 liter. Naast die historische bronnen, komen in de borduurwerken ook verwijzingen terug naar bloesems, de heide, de jeneverbes of het hoogste punt van Hasselt: de nok.

Over Klaas Rommelaere

Klaas Rommelaere (Roeselare, °1986), woont en werkt in Antwerpen. Hij borduurt kleurrijke collages op textiel, drukt op shuffle, en laat inspiratiebronnen door elkaar lopen. Zijn werkwijze is eeuwenoud, zijn onderwerpen zijn onmiskenbaar van nu. In krachtige, maar delicate snapshots legt Rommelaere vast hoe het is om vandaag te leven. Dit resulteert in installaties, doeken, tapijten en maskers.

Praktische informatie

Het café van Z33 opent vanaf 16 juli de deuren. Vanaf dan is Palimpsest vrij te bezoeken, tijdens de openingsuren.

Tot 22.06.2025 kan je bovendien terecht bij Galerij Sofie Van de Velde in Antwerpen voor de expo BLOOD van Klaas Rommelaere. Meer info vind je hier.

Met dank aan:

Anita Steegmans, Anna Van Opstal, Annie Raskin, Annie Trescinski, Arlette Princen, Astrid Jans, Belinda Chirillo, Bernadette Stienaers, Carla Beulen, Carla Gabriel, Cathy Paredis, Christel Putzeys, Edith Smets, Els Maris, Gerda Colemont, Helga Houben, Hilde Nelissen, Ingrid Martens, Jasmine Biesmans, Jeanine Jans, Jeannette Funk, Karin Schrijvers, Klaas Rommelaere, Kristien Willems, Kristien Follon, Liesbeth Jonckheere, Lieve Berodes, Lieve Bosquet, Lieve Leen, Lieve Weytjens, Lore Tyrions, Lucie Ciampittiello, Lucie De Beer, Marie-Paule Diliën, Marijke Meurs, Marijke Schoenaerts, Marleen Creemers, Martine Geladi, Mie Nijs, Mieke Vandepitte, Mirella Claesen, Moelly Henno, Monique Nilis, Nelly Christens, Nike Reynders, Noëlla Schurmans, Odette Defosse, Patrick Vinck, Ria Wellens, Salfo Luana, Veronique Flawine, Veronique Schorpion, Viviane Wintmolders, Zoë Libens.

In samenwerking met: Het Stadsmus, Jenevermuseum