Van verborgen kapel tot kleurrijke bezinningsplek

De kapel van Z33

8 augustus 2024

Amber Andrews in Z33 met Swirls of tenderness. © Selma Gurbuz

Niet veel mensen weten het, maar in de gevel van Z33 zit een kapel verborgen. Die opende maar om de zeven jaar even de deuren, tot nu. Een ruimtevullende kunstinstallatie geeft de kapel een heel nieuwe aantrekkingskracht.

Naar aanleiding van de zevenjaarlijkse Virga Jessefeesten, die doorgaan van 11 tot en met 25 augustus, opent de Paardsdemerkapel vanaf zondag 11 augustus permanent de deuren. Dat de kapel verstopt zat in de gevel van Z33, was voor velen een goed bewaard geheim: hij opende maar om de zeven jaar de deuren, tijdens de Virga Jessefeesten. Maar nu wordt het een plek voor kunst en verwondering midden in de stad.

Adinda Van Geystelen, artistiek directeur Z33: "De Virga Jesse is zo belangrijk voor Hasselt dat het niet meer dan vanzelfsprekend is om deze Mariakapel 'terug' te geven aan de Hasselaren. Dat doen we in de traditie waarvoor we bekend zijn: met kunst in publieke ruimte. Met het werk van Amber Andrews voegen we een verhaal van nu toe aan de geschiedenis van de kapel. We hopen van harte dat de Hasselaren deze intieme en kleurrijke ontmoetingsplek zullen omarmen."

Ode aan alle vrouwen

Naast de openingsuren krijgt ook de invulling van de kapel een update. Kunstenares Amber Andrews voorzag het interieur van een kleurrijke muurschildering. Die is een ode aan alle vrouwen, doorspekt met referenties aan de kunstgeschiedenis, mythische vrouwen en mirakelverhalen uit de Hasseltse Mariaverering.

Amber Andrews: “Als we naar een kerk gaan, dan zien we Maria, en voor de rest vooral donkere taferelen, verraders, bloed. Ik dacht: waarom er niet iets moois van maken, en het zorgzame in de verf zetten? Niet enkel van Maria, maar van alle vrouwen rondom ons.”

“De kapel bovenop de Demer draagt zoveel vruchtbaarheid in zich, dat het bijna niet anders kon dan een ode aan de vrouw worden. En door zijn ronde vorm wordt het echt een omarming van vrouwelijke zorgzaamheid.”

Houten cocon

Voor de drager van het kunstwerk spraken Z33 en Andrews architecten Pauline Clarot en Leander Venlet aan. Ze voorzagen de kapel binnenin van een houten ‘schil’ die de curve van het originele interieur volgt.

Leander Venlet: “Z33 vroeg om ons iets te maken voor de komende zeven jaar. We hebben ons daarvoor laten inspireren door de tijdelijke, vluchtige architectuur die we terugvonden in de archiefbeelden van de Virga Jessefeesten. Stellingen waarmee grotten nagebouwd werden, bijvoorbeeld. Wij hebben dus ook geen permanente ingreep gedaan, maar een houten cocon gebouwd in de kapel, een meubel. Daarin zijn vijf nissen gemaakt, die o.a. een nieuwe plaats bieden aan het originele Mariabeeld, maar ook zitplaats voorzien voor bezoekers en een doorkijk bieden naar Z33 via een opening in de muur.”

Pauline Clarot: “Er komt in dit project zoveel samen op 10 vierkante meter. De nissen verbinden die verschillende elementen: Z33 als instituut, de stad en het christelijk patrimonium. En dus wilden we iets neerzetten dat een dialoog opent. De nissen vervullen die functie.”

Plek met een geschiedenis

Waar Z33 nu is, kwamen vroeger twee rivieren samen: de Demer en de Hellebeek. De legende wil dat het Mariabeeld van de Paardsdemer er in 1374 aanspoelde op de oever van de Demer. Dat gebeurde op Maria-Geboortedag, wat het tot een echt mirakel maakte. In 1530 werd er een kapel gebouwd voor het beeld op het bruggetje over de Hellebeek: de Paardsdemerkapel.

Luc Smeets, voorzitter van het Virga Jessecomité: “De kapel die vandaag ingebouwd zit in de gevel van Z33, is niet meer dezelfde als die uit 1530. De originele werd een keer verplaatst en nog later afgebroken voor de bouw van het museum in 1958. Sindsdien is de kapel deel van het gebouw dat we vandaag kennen als Z33.”

Met dank aan

Dit project komt tot stand met de steun van de spelers van de Nationale Loterij.

Met dank aan: Provincie Limburg, Monumentenwacht, Virga Jessecomité, Stadsmus, de kerkfabriek Sint-Quintinus en O.L.Vrouw Hasselt.

Praktisch

Adres: Z33 Huis voor Actuele Kunst, Design & Architectuur, Bonnefantenstraat 1, 3500 Hasselt

Open vanaf zondag 11 augustus, elke dag open van 11-17u behalve op feest-en sluitingsdagen Z33

Gratis | www.z33.be

Meer achtergrondinformatie? Lees het vorige persbericht met beeldmateriaal van de kapel voor de muurschildering of download onderaan deze pagina de brochure over het werk. 

Z33 - Amber Andrews. Swirls of tenderness, 2024 © Selma Gurbuz

Z33-shop

Ter gelegenheid van de Virga Jessefeesten en de lancering van deze muurschildering, is er in onze shop een aanbod van kaarsen en postkaarten geïnspireerd op de muurschildering en een editie van Holy Water.

Over Amber Andrews

Amber Andrews (°1994) woont en werkt in Antwerpen. Ze studeerde in 2016 af aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten Antwerpen, waar ze schilderkunst volgde. Ze wordt vertegenwoordigd door Galerij Sofie Van de Velde en Ciaccia Levi (Parijs).

Daar waar schilderkunst fictie is, is geschiedenis echt. Dat spanningsveld intrigeert de kunstenares mateloos. Andrews verhoudt zich op een bewuste manier tot de kunstgeschiedenis. De onderwerpen die ze afbeeldt zijn het resultaat van gericht onderzoek. Daar waar de geschiedenis uit raadsels, mysteries en geheimen bestaat, verkent zij de grijze zone tussen registratie en perceptie.

Amber Andrews, Paardsdemerkapel in Z33 (c) Selma Gurbuz

Over de architecten

Pauline Clarot (°1995) studeerde in 2018 af als ingenieur-architecte aan de UGent. Na haar stage ging ze aan de slag als projectarchitecte bij architectenbureau BAUKUNST. Sinds 2022 geeft ze les aan de UGent als praktijkassistente aan de vakgroep Architectuur en Stedenbouw. Daarnaast is ze sinds 2023 actief als scenografie-verantwoordelijke bij CIVA, het centrum voor architectuur, landschap en stedenbouw in Brussel.

Leander Venlet (°1995) studeerde in 2018 af als ingenieur-architect aan de UGent. Hij werkte tussen 2018-2019 voor het architectenbureau BRUTHER (Parijs). Hier was hij onder andere projectleider voor de wedstrijden voor het ICC in Gent en het Kaaitheater in Brussel. Sinds 2019 werkt hij voor het Brusselse architectenbureau OFFICE Kersten Geers David Van Severen.

Amber Andrews. Swirls of tenderness

PDF - 1.8 Mb

Downloaden