Voor onze ogen

Kijken is nooit neutraal. Wat we zien, en waar we voor wegkijken, zegt iets over ons. De tentoonstelling Voor onze ogen verkent hoe tien (inter)nationale kunstenaars deze verantwoordelijkheid bevragen en vormgeven. Hun werk reageert op de politieke gebeurtenissen van deze tijd, met bijzondere aandacht voor het genocidale geweld in Palestina. Met beelden die stelling nemen of oproepen tot reflectie. Want hoe kan je als kunstenaar het geweld aan de orde stellen? Niet door het simpelweg opnieuw te tonen, maar door zorgvuldig te kiezen wat je laat zien — en wat juist niet.

Kijken als onderwerp

Het eerste werk in de tentoonstelling – een stille film van Angharad Williams – toont een close-up van het gezicht van de kunstenaar. Haar ogen rusten naast de camera; wat ze ziet blijft buiten beeld. Haar lippen bewegen, maar haar woorden blijven onhoorbaar. De film staat stil bij de relatie tussen zien en spreken: kunnen we ons uitspreken over wat we zien en schieten woorden niet tekort? Ook Rabih Mroué bevraagt de rol van de toeschouwer. In zijn Black Boxes presenteert hij collages van krantenknipsels over verschillende oorlogen in het Midden-Oosten, begeleid door een soundtrack. Door de collages achter een speciale lens te tonen, ontstaat zowel afstand als nabijheid tot de gebeurtenissen.

Tussen spreken en zwijgen

Hoe kan je geweld zichtbaar maken met respect voor de mensen die erdoor zijn getroffen? Wat toon je wel of niet? Rosalind Nashashibi gebruikt in haar schilderijen symbolen — bloemen, zwanen, stenen — die verwijzen naar de kunstgeschiedenis en de Palestijnse realiteit. Hamishi Farah verbeeldt de figuur van de ‘getuige’ als zoutpilaar, in schilderijen geïnspireerd op het Bijbelverhaal van Lot. Ook de portretten van Marlene Dumas laten het geweld in Gaza niet rechtstreeks zien, maar tonen twee gezichten die uitkijken over de verwoesting. Hun blik spreekt van stille machteloosheid.

Tonen en verbergen

Bij sommige kunstenaars is wat je níet ziet minstens zo belangrijk als wat wél zichtbaar is. In de lege interieurs van Mohamed Sami klinkt het geweld juist in wat niet wordt getoond. Luc Tuymans maakt een monumentale muurschildering van een beeld dat zijn oorsprong en betekenis niet direct prijsgeeft. Ryan Cullen legt geweld rauw vast op het doek: close-ups van militaire houdgrepen herleiden het geweld van een staat tot zijn essentie: de ander onderwerpen door pure fysieke dwang.

Sporen van een leven

Filmmakersduo Sirah Foighel Brutmann en Eitan Efrat toont de geschiedenis van Israël en Palestina door de ogen van Sirah’s vader, de fotojournalist André Brutmann. Nieuwsbeelden en persoonlijke foto’s doorkruisen elkaar. Marianne Berenhaut creëert een beeld van gebrokenheid in een assemblage van 150 spiegelstukken. Een fragiliteit die ook doorklinkt in Jardin d’enfants, waar zes kapotte kinderstoeltjes op een betegelde vloer staan. Door voorwerpen die voor vernietiging bestemd waren een nieuw leven te schenken, pleegt ze een daad van verzet en herinnering.

Met werken van

Marianne Berenhaut, Ryan Cullen, Marlene Dumas, Hamishi Farah, Sirah Foighel Brutmann & Eitan Efrat, Rabih Mroué, Rosalind Nashashibi, Mohammed Sami, Luc Tuymans en Angharad Williams.

Persbeelden

Angharad Williams, Solo performance (detail), 2025. Courtesy of the artist. Photo by Brian KureHamishi Farah, Lot's Wife, 2025. Graphite, pumice and acrylic on linen, 180.02 × 134.94 cm. Courtesy the artist, Arcadia Missa, London, and Maxwell Graham, New York

Marlene Dumas, Last Man Standing, 2023 Oil On Canvas, 50 X 40 Cm Courtesy Of The Artist And Frith Street Gallery, London Photo By Peter CoxRabih Mroué, Black Box IX (detail), 2006-2016. Collage on paper, LED, sound, headphones, wooden box, 34 x 34 x 22 cm. Courtesy of the artist and Sfeir-Semler Gallery, BeirutHamburg

Rosalind Nashashibi, Swans And Pots (slipper), 2024 Oil And Charcoal On Linen, 150 X 130 Cm Courtesy Of The Artist And Grimm, AmsterdamLondonNew York

Rosalind Nashashibi, The Indifferent Man, 2024 Oil And Charcoal On Linen, 150 X 130 Cm Courtesy Of The Artist And Grimm, AmsterdamLondonNew York

Perscontact